همه چیز درباره ی دررفتگی مادرزادی هیپ

همه چیز درباره ی دررفتگی مادرزادی هیپ

مقدمه

دررفتگی مادرزادی هیپ همان دررفتگی مادرزادی مفصل ران است. این دررفتگی را به نام دیسپلازی لگن یا Congenital hip dislocation (CHD) هم می شناسند. این عارضه زمانی رخ می دهد که نوزاد در بدو تولد با لگنی ناپایدار متولد می شود. در برخی از مواقع این عارضه تا دوران بزرگسالی هم تشخیص داده نمی شود. 

مهمترین دلیل بروز دررفتگی مادرزادی هیپ این می باشد که مفصل لگن در طی دوران جنینی به شکل غیر طبیعی رشد کرده است. از این رو وقتی کودک رشد کند وضعیت این لگن غیر طبیعی وخیم تر می گردد. بنابراین می توان گفت دررفتگی مادرزادی هیپ یک بیماری و عارضه مادرزادی است که طی آن سر استخوان ران نتوانست در حفره استابولوم لگن جای گیرد.

یعنی مفصل گوی و کاسه ای لگن نوزاد در جای اصلی خود قرار ندارد. به قسمت کاسه ای شکل لگن استابولوم و به قسمت گوی شکل سر استخوان ران فمور می گویند. بنابراین در یک جمله ساده می توان گفت در دررفتگی مادرزادی هیپ یعنی اینکه فمور خارج از استابولوم قرار دارد.

لازم به ذکر است بدانید شدت این دررفتگی در نوزادان مختلف متفاوت است. به عنوان مثال در برخی از نوزادان فمور کاملا خارج از حفره استابولوم است. در برخی دیگر فمور در حفره قرار دارد اما ناپایدار است و به راحتی از آن خارج یا داخل می رود. در برخی نوزادان نیز این عارضه با رشد کودک بیشتر می شود. در اغلب مواقع زمانی این پدیده رخ می دهد که استابولوم در دوران رشد جنین عمق کافی نداشته و به درستی شکل نمی گیرد. به همین دلیل نمی تواند به خوبی فمور را در خود جای دهد. 

از اینرو در اغلب مواقع نوزادان در بدو تولد از طریق روش های تصویربرداری نظیر سونوگرافی یا رادیوگرافی و توسط پزشک معالج معاینه می شوند.

علل عارضه دررفتگی مادرزادی هیپ یا ران

به طور کلی نمی توان علت دقیقی برای بروز این عارضه بیان کرد. کماکان جامعه پزشکی علت مشخصی برای این بیماری معرفی نکرده است. ولی در بسیاری از مواقع دلایل زیر برای بروز دررفتگی مادرزادی مفصل لگن مطرح می گردد:

•    زمانی که مایع آمنیوتیک در رحم مادر کم است.

•    وقتی که نوزاد به جای سر با پا به دنیا بیاید یا پدیده بریچ رخ دهد.

•    وقتی سابقه خانوادگی وجود داشته یا به اصطلاح این بیماری موروثی باشد.

•    زمانی که فضای رحم محدود و کم باشد.

•    وقتی حفره استابولوم به درستی شکل نگیرد و عمق کافی برای جای دادن سر استخوان ران نداشته باشد.

دررفتگی مادرزادی هیپ

بررسی علائم
یکی از مهمترین معضلات این بیماری این است که علائم مهم و واضحی در دوران نوزادی ندارد. به همین دلیل به سختی در نوزادان تشخیص داده می شود. لذا برای تشخیص این بیماری باید دائما به پزشک مراجعه کرد. اما در نوزادانی که به سن کودکی رسیده اند و از این بیماری رنج می برند علائم زیر پدیدار می شود:
•    طول پاها متفاوت است. یعنی کوتاه و بلند می باشد.
•    پاها به سمت بیرون می چرخند.
•    در رشد کودک تاخیر وجود دارد. یا نشستن و راه رفتن کودک دیرتر اتفاق می افتد.
•     چین های نامتقارن روی ران ها و باسن پدیدار می شوند.

تشخیص دررفتگی مادرزادی هیپ
درست است این بیماری علائمی ندارد اما از طریق برخی نشانه ها می توان به وجود آن پی برد. غربالگری یکی از مهمترین راهکارهایی است که می تواند وجود این بیماری را در یک سال اول زندگی کودک نشان دهد. در واقع والدین با این آزمایشات فیزیکی می توانند از وجود این عارضه در کودک خود مطلع شوند. به این صورت که پزشک معالج لگن و پاهای کودک را حرکت می دهد تا یک نشانه غیر عادی در او پیدا کند.
البته باید متذکر شوید این آزمایشات فقط تا 3 ماهگی نوزاد جواب می دهند. در نوزادانی که در این دوره قرار دارند نشانه هایی مطرح می گردد که عبارتند از:
•    در نوزادان تا دوره 3 ماهگی چین های پوستی در ناحیه لگن دیده می شود. در حالت عادی این چین ها قرینه هستند. اما نوزادانی که مبتلا به دررفتگی مادرزادی لگن می باشند این چین غیر قرینه است. به این صورت که این چین در طرفی که دررفتگی وجود دارد بیشتر می باشد. 

دررفتگی مادرزادی هیپ چیست

•    نشانه دیگری که نشان می دهد نوزادان تا سه ماهگی از این دررفتگی رنج می برند محدودیت حرکت مفصل ران نوزاد است. به این صورت که دو ران نوزاد به خوبی باز و بسته نمی شود. طبیعتا مادر زمانی که بخواهد پوشک بچه را عوض کند این ناهنجاری را متوجه می شود. چرا که در این عارضه نمی تواند به خوبی پاهای بچه را برای تعویض پوشک باز کند.

•    تست ارتولانی و بارلو  Ortolani and barlow’s test راهکار دیگری است که می توان ین دررفتگی را تشخیص داد. این تست از طریق پزشک معالج انجام می گیرد. به این صورت که با فشار لگن مفصل ران نوزاد را جا می اندازد. اما وقتی فشار برداشته شد مفصل مجددا خارج می شود. 

تشخیص دررفتگی مادرزادی لگن بعد از 3 ماهگی

•    محدودیت حرکات مفصل ران

•    برجسته بودن غیر طبیعی و بیش از حد بزرگ بودن استخوانی تروکانتر 

•    کوتاه بودن ران طرف دررفته

•    لنگیدن حین راه رفتن

•    قوس کمر بیش از حد در زمان ایستادن